Ronald Kleverlaan: Banken lenen structureel minder aan het MKB (klein en groot)!

Naar aanleiding van een publicatie van de ECB over de ontwikkelingen in de Europese bankensector, ben ik eens in de data gedoken om uit te zoeken hoe het nu werkelijk zit met het leengedrag van banken aan het MKB.

De ECB gebruikt cijfers van de DNB. De data die ik hiervoor gebruikt heb is openbaar te downloaden voor eigen analyses.

Afname niet allen bijna kleine leningen (<250k)
Vaak wordt aangegeven dat banken vooral geen leningen willen verstrekken aan bedrijven die <250k aan krediet nodig hebben. Deze groep is inderdaad met 21,2% gedaald in de afgelopen 4 jaar. De leningen tussen 250k-1m (-18,8%) en >1m (-13,7%) zijn echter ook sterk afgenomen.

Bijna kwart minder MKB klanten bij banken
Uit de cijfers blijkt ook dat het aantal MKB klanten de afgelopen 4 jaar sterk is afgenomen met in totaal 23,6%, terwijl het aantal MKB bedrijven alleen maar groeit (5% in 2016).

Zijn dit dan vooral de “slechte” klanten die de bank kwijt is? Zeker niet. De “non-performing loans” zijn weliswaar iets gedaald, maar zijn procentueel redelijk gelijk gebleven blijkt uit mijn analyse. De laatste 2 kwartalen stijgen netto het aantal non-performing loans echter weer, terwijl het aantal klanten verder blijft dalen!

Banken gaan voorwaarden versoepelen
In de ECB lending survey (PDF) die aanvullend is gehouden staan ook mooie inzichten over aantal afwijzingen van nieuwe aanvragen bij banken (sterk gestegen in Q4 2017), maar ook dat banken in Nederland blijkbaar proberen om een deel van de markt terug te winnen.

De voorwaarden voor leningen (zie 2e plaatje hieronder) zijn namelijk sterk vereenvoudigd door vooral de marges te verkleinen. Ondanks deze wijzigingen zien we dit nog niet terug in het aantal klanten en uitstaande leningen (tm Q3 2017).

Kansen voor nieuwe financiers
Bovenstaande geeft ruimte voor nieuwe financiers. Het MKB heeft op dit moment €23 miljard minder geleend dan in 2013. En deel van deze bedrijven hebben investeringen wellicht uitgesteld en willen nu weer verder groeien.

Uit andere onderzoeken (o.a. Staat van het MKB 2017) blijkt verder dat het MKB aangeeft de komende jaren actief op zoek te gaan naar alternatieve financiering (55% van micro-bedrijf overweegt dit).