|
|
 |
|
6 januari · Editie #163 · Bekijk online
Nieuwe financieringsvormen voor het MKB worden volwassen. Wat zijn de belangrijkste trends en welke impact hebben ze?
Wekelijks verzamel ik de belangrijkste (internationale) artikelen die de trends duiden rond moderne financieringsvormen, zoals marketplace/P2P lending, ICOs, Crowdfunding en Community Finance.
|
|
|
Allereerst de beste wensen voor het nieuwe jaar. Ook dit jaar zal ik weer wekelijks mijn nieuwsbrief blijven sturen. Ik sta daarbij altijd open voor interessante artikelen. Ook hoor ik heel graag wat jullie er van vinden. Laat gerust je positieve (of negatieve) reactie achter als reply op deze nieuwsbrief.
In deze eerste nieuwsbrief ga ik van start met een aantal positieve artikelen. Ondanks de lockdown wil een opvallend hoog percentage van het mkb (45%) de komende tijd gaan investeren. Dit is een stuk hoger dan eerder dit jaar.
Over dit onderzoek werd ik door diverse media gevraagd om hier duiding aan te geven. In deze nieuwsbrief een korte samenvatting hiervan en ook van het interview wat ik daarnaast heb gegeven voor het Trenddossier van de Kamer van Koophandel over de ontwikkelingen in de mkb financieringsmarkt en tips voor ondernemers voor 2021.
In deze nieuwsbrief ook een kritische analyse op de oproep om van de Volksbank een mkb bank te maken. Om werkelijk toegevoegde waarde te hebben voor het brede mkb zou de Volksbank naar mijn mening geen eigen financieringsproducten moeten ontwikkelen, maar de huidige mkb financiers moeten ondersteunen via haar eigen distributiekanalen en via kapitaalversterking.
Artikelen deze week:
- Tweedeling in mkb: Bedrijven met acute geldproblemen en bedrijven die investeren in groei
- Financiering 2021: geef de moed niet op bij ‘nee’ van de bank
- Steward ownership: Investeren zonder zeggenschap met gemaximeerde winst
- Crowdfunding in 2020 slechts 2% gedaald
- Nieuwe ronde coronasteun voor startups geopend
- Ruim 81.000 aanvragen voor derde periode van de NOW-regeling
- Moet de Volksbank een mkb-bank worden?
Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.
Ronald
|
|
Meer bedrijven in liquiditeitsproblemen door 2e lockdown
|
Tweedeling in mkb: Bedrijven met acute geldproblemen en bedrijven die investeren in groei
Over dit nieuws en de resultaten werd ik geïnterviewd door het Financieel Dagblad en BNR om hier duiding aan te geven, maar het bericht werd ook opgepakt door Accountant.nl, en WNL.tv, waarna een groot aantal andere sites dit ook over hebben genomen. De tweedeling in het mkb begint zich nu steeds sterker af te tekenen, waarbij een deel van de sectoren het ook de eerste helft van komend jaar nog erg zwaar gaat krijgen, terwijl een ander deel wil gaan investeren in innovatie en groei.
60% staat er financieel zwak voor
BNR heeft op basis van het onderzoek aanvullende informatie opgevraagd bij Graydon die heeft aangegeven dat het aantal financieel gezonde bedrijven af is genomen, terwijl het aantal zwakkere bedrijven steeg. Zo’n 60 procent staat er nu financieel zwak voor, zegt de kredietbeoordelaar. Tweedeling: Investeren in groei
Tegenover de negatieve berichten zijn er echter ook voldoende positieve signalen. Zo blijkt dat 45% van de bedrijven aan het investeren is of op korte termijn wil gaan investeren. Dit percentage is ondanks de tweede lockdown een stuk hoger dan eerder in het jaar. 83% ondernemers weet niet waar ze terecht kunnen voor financiering
Wellicht de meest opvallend uitkomst uit de peiling is dat beide groepen ondernemers geen idee hebben waar ze terecht kunnen voor financiering.
Terwijl ondernemers massaal gebruik maken van de NOW, TVL en TOZO subsidies en deze ook goed weten te vinden, zijn de investeringsmaatregelen zoals de KKC-, COL- en BMKB-C regeling al minder bekend. Slechts 28% van de ondernemers kent bijvoorbeeld de KKC-regeling en de COL-regeling is zelfs bij maar 12% van de ondernemers bekend.
Ook is er veel onbekendheid waar ondernemers terecht kunnen om aanvullende of nieuwe financiering aan te vragen. Slechts 4% van de personen in het onderzoek verwacht bij een bank nu (groei) financiering aan te kunnen trekken. Daarnaast geeft 80% van de ondernemers die op zoek zijn naar financiering aan dat ze niet weten waar ze terecht kunnen.
Meer interesse in externe aandeelhouders of investeren door personeel
Een kwart van de ondervraagden heeft wel interesse om het eigen personeel mee te laten investeren in het bedrijf, via een lening of aandelenconstructie.
Opvallend is wel dat het percentage ondernemers dat op zoek gaat naar externe aandeelhouders tijdens de tweede lockdown niet is gestegen. Nog steeds wil slechts 1/3 van de ondernemers een externe investeerder, zelfs als deze geen zeggenschap heeft binnen het bedrijf.
|
Meer investeringen verwacht op korte en lange termijn
|
Financiering 2021: geef de moed niet op bij ‘nee’ van de bank
De Kamer van Koophandel sprak 7 experts over de trends en kansen die zij zien voor volgend jaar en bracht dit samen in het KvK Trenddossier 2021. Rond het thema financiering werd ik gevraagd om hier een bijdrage aan te leveren namens Stichting MKB Financiering. Trends voor 2021
De mkb financieringsmarkt ziet er tegenwoordig een stuk anders uit dan 5 jaar geleden. Ondernemers die enkele jaren geleden nog eenvoudig bancaire financiering konden krijgen, zijn nu in een nieuwe financieringsmarkt terecht gekomen voor een nieuwe financieringsronde. In het KvK interview omschreef ik dit als volgt:
“De tijd dat je eens in de 5 jaar in je beste pak naar de bank moest voor een lening, is voorgoed voorbij. In 2021 heb je als ondernemer veel meer opties om financiering aan te trekken. En kun je in verschillende groei- en krimpfases van je bedrijf flexibel kijken wat er nodig is. Vormen van financiering die we steeds meer zullen zien, zijn het vergroten van het eigen vermogen, het financieren van werkkapitaal, factoring en innovatieve vormen van mee-investeren door bijvoorbeeld medewerkers en klanten. In 2021 komt er ook voor het eerst Europese wetgeving voor crowdfunding. Dit biedt betere bescherming voor zowel de ondernemer als de investeerder. Bovendien wordt het eenvoudiger om verschillende platformen met elkaar te vergelijken.”
Schakel een mkb financieringsadviseur in
In het interview geef ik aan dat het belangrijk is om komend jaar niet te snel vanuit emotie te beslissen, maar goed na te gaan wat de voorwaarden zijn van een nieuwe financiering. En hoe moeilijk ook, wellicht is het beter om te stoppen.
|
Steward ownership: Investeren zonder zeggenschap met gemaximeerde winst
Een opvallend artikel stond er afgelopen week in het Financieel Dagblad over Steward Ownership, een organisatiemodel waarbij investeerders nooit de mogelijkheid krijgen om het eigenaarschap en bestuur van een organisatie over te nemen. Zo een artikel zou eerder alleen in Trouw geplaatst worden, maar in de huidige maatschappij is te zien dat alternatieve eigenaarschapsmodellen voor startups en nieuwe bedrijven steeds meer mainstream worden.
€0,5 miljoen investering zonder zeggenschap
Bas van Abel is bekend vanwege zijn eerste bedrijf, de duurzame mobiele telefoon Fairphone. Hij is nu een nieuw bedrijf gestart ( De Clique) waarbij de investeerders, die samen €500k hebben geïnvesteerd als startkapitaal, geen zeggenschap hebben. Hij zegt hier zelf over: ‘Het is niet zo dat ik aandeelhouders niet vertrouw, ik vertrouw het financiële model niet.’
Maximale winst afgeroomd
Ook is het niet mogelijk om de aandelen als speculatie te komen om later met grote winsten te verkopen. Met de groep van huidige impact-investeerders is afgesproken dat de investeerders tussen drie tot vijf keer de inleg in een bepaalde periode kunnen terugkrijgen.
Ook de oprichters hebben een begrensd rendement en kunnen elk niet meer dan een paar ton uit de onderneming halen. Hiermee wordt een rem gezet op externe prikkels om zo snel mogelijk te groeien.
Alternatieve startup financiering
Binnen de startup industrie krijgt snelle groei en (steeds grotere) vervolginvesteringen de meeste aandacht. Dit is echter slechts voor een klein percentage van de bedrijven geschikt. Voor een groot aantal andere startups zijn alternatieve modellen veel geschikter.
Steward Ownership is hiervoor een interessant model waarbij getracht wordt om het beste van durfkapitaal (versterking eigen vermogen) en leningen (geen zeggenschap voor investeerders) te combineren.
Dit kan natuurlijk ook met certificaten van aandelen, maar in dit geval worden er binnen de juridische structuur van de organisatie aanvullende afspraken vastgelegd om te voorkomen dat winstmaximalisatie en/of aandeelhouderswaarde de kern van de organisatie gaat aantasten.
|
|
Crowdfunding in 2020 slechts 2% gedaald
Hoewel in het tweede en derde kwartaal er nog een sterke daling was in het aantal crowdfunding projecten, is dit door een goed eerste en vierde kwartaal bijna gelijk gebleven in 2020 en is het uitgekomen op €417 miljoen. Hiermee is de snelle groei van de afgelopen jaren wel gestopt, maar de verwachting is wel dat de groei weer opnieuw door al zetten in 2021.
Bedrijfsfinancieringen
Ondernemingen haalden in 2020 in totaal 368,2 miljoen euro op via crowdfunding. Dat is 5% minder dan in 2019, toen ondernemingen nog 387,1 miljoen euro ophaalden. Ondernemingen haalden in 2020 gemiddeld 220.000 euro op. 52% van crowdfunding projecten bestemd voor vastgoed
Crowdfunding voor vastgoed groeide in 2020 verder door, schrijft Gijsbert Koren van Crowdfundcijfers.nl. De vastgoedmarkt is voor steeds meer crowdfunding platforms een relevante markt om te bedienen. Iets meer dan de helft van het door ondernemingen opgehaalde bedrag (52%) was bestemd voor vastgoed. Daarnaast is duurzame energie een relevante markt. In 2020 waren duurzame energieprojecten goed voor 17% van het door ondernemingen opgehaalde bedrag.
Collin Crowdfund en Geldvoorelkaar.nl doorbreken grens van €250 miljoen
De twee grootste crowdfunding platformen in Nederland, Collin Crowdfund en Geldvoorelkaar doorbraken beiden in december de grens van €250 miljoen aan financieringen. De meeste financiering werd in 2020 echter opgehaald via NLinvesteert. De top 3 aan financiering zag er als volgt uit:
- €67.180.000 – NLinvesteert
- €48.575.000 – Collin crowdfund
- €46.834.600 – Geldvoorelkaar
|
|
Nieuwe ronde coronasteun voor startups geopend
Nederlandse startups en groeiende bedrijven die last hebben van de coronamaatregelen kunnen vanaf maandag extra steun aanvragen. De Corona-OverbruggingsLening (COL) van de overheid was oorsponkelijk beschikbaar tot oktober 2020, maar is vanwege de tweede lockdown verlengd tot 30 juni 2021. “Beauty-contest”
Dit laatste budget zal nu in de vorm van een “beauty contest” worden verdeeld, waarbij aanvragen nog scherper beoordeeld worden op innovatie, bijdrage aan werkgelegenheid en noodzakelijk voor het eco-systeem.
Startups die al eerder een COL-lening toegekend hebben gekregen kunnen niet nogmaals in aanmerking komen.
|
5 fases van NOW-regeling
|
Ruim 81.000 aanvragen voor derde periode van de NOW-regeling
Ruim 81.000 werkgevers dienden een aanvraag in bij UWV. In de tweede NOW-periode kwamen ruim 65.000 aanvragen binnen. De eerste periode was goed voor bijna 149.000 aanvragen. Hoewel de verwachting was dat in de derde fase het aantal aanvragen zou afnemen, is dit door de tweede lockdown dus alsnog gestegen.
Verwacht omzetverlies is gemiddeld 53 procent
Van de ingediende aanvragen in de derde periode zijn er nu ruim 62.000 toegekend. Aan deze werkgevers, die samen 1,1 miljoen mensen in dienst hebben, is de eerste termijn van het voorschot overgemaakt, een deel heeft ook al de tweede termijn gekregen. Het voorschot wordt in drie termijnen betaald. In totaal heeft UWV tot nu toe 1,3 miljard euro aan voorschotten overgemaakt voor de derde periode NOW.
Het opgegeven verwachte omzetverlies is gemiddeld 53 procent. Zo’n 3300 aanvragen zijn afgewezen, omdat ze niet aan de voorwaarden voldeden.
|
Moet de Volksbank een mkb-bank worden?
Hoewel dit natuurlijk in de politieke discussie erg mooi klinkt, mis ik tot nu toe elke inhoudelijke bijdrage hoe dit er uit zou moeten zien, waardoor ik bang ben dat dit geen succes gaat worden. De kans is namelijk groot dat hier de komende jaren veel geld en tijd in wordt gestoken om nieuwe kennis op te bouwen over de mkb financieringsmarkt door zelf voorzichtig kredieten te gaan verstrekken aan het mkb, terwijl er na de vorige financiële crisis juist veel sociale en innovatieve financiers in de markt zijn gekomen, die al ruime expertise en ervaring hebben opgebouwd.
Het zou veel beter zijn om die ontwikkelingen aan te jagen en verder te ondersteunen, dan te proberen zelf nieuwe financiële producten te ontwikkelen met alle beperkingen die een banklicentie met zich meebrengt.
Volksbank als distributiekanaal voor de mkb financieringsmarkt
Hoewel de nieuwe financiers passende financieringen hebben voor het mkb, zijn er op dit moment twee structurele beperkingen in de markt om deze financieringen daadwerkelijk toegankelijk te maken voor een grote groep van ondernemers:
- Distributie om ondernemers te bereiken
- Cost-of-funding om goedkoop financiering te verstrekken
Mijn advies voor de ontwikkeling van de toekomstvisie van de Volksbank zou zijn om rekening te houden met deze twee fundamentele knelpunten die versnelde toegang tot financiering voor het mkb op dit moment tegenstaan.
Distributie
De Volksbank kan een oplossing voor de distributie leveren door het inzetten van haar kantoornetwerk om het mkb financieringsproducten van andere non-bancaire financiers aan te bieden. De aanwezig accountmanagers zouden in deze situatie dan omgeschoold moeten worden tot mkb financieringsadviseurs die onafhankelijk advies kunnen leveren over de beschikbare oplossingen in de markt, van korte termijn kredietoplossingen tot eigen vermogen verstrekkingen, crowdfunding of micro-krediet.
Cost-of-funding
Door het grote verschil in kosten voor het aantrekken van kapitaal is het voor de financiers zonder bankvergunning veel kostbaarder om geld aan te trekken op de private kapitaalmarkt. Terwijl overheden en centrale banken er voor zorgen dat banken tegen -1% financiering aan kunnen trekken, zijn de kosten op de private kapitaalmarkt een stuk hoger.
Wanneer de Volksbank gebruik maakt van haar banklicentie (eventueel met EIF garantieregelingen) om kapitaal beschikbaar te stellen dat ook tegen zeer lage rente beschikbaar komt voor de nieuwe financiers, dan zal dit er ook voor zorgen dat de tarieven voor het mkb laag kunnen blijven om bij de nieuwe aanbieders financiering aan te vragen. Het wordt spannend om te zien of de Volksbank en de Nederlandse overheid dit scenario aan zullen durven, of dat ze uiteindelijk toch terugvallen op een traditioneel scenario waarin er eigen bankproducten ontwikkeld gaan worden.
|
|
|
Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).
|
|
|
