Nederland barst van de innovatieve bedrijven in het mkb. Dat blijkt ook dit jaar weer uit de Innovatie Top 100 van de Kamer van Koophandel. De KVK selecteerde de opvallendste innovatieve ondernemingen van het afgelopen jaar.

Business Insider licht de top 15 uit, van slaaprobot Somnox tot een maker van ondergrondse laadpalen voor elektrische auto’s.

Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) innoveert, en niet zo’n beetje ook. Afgelopen donderdag publiceerde de Kamer van Koophandel voor de vijftiende keer de ranglijst met de 100 opmerkelijkste innovatieve ondernemingen uit het Nederlandse mkb: de KVK Innovatie Top 100 2020.

Dit jaar eindigde de Delftse slaaprobot Somnox op de eerste plaats. Dat is een typisch voorbeeld van een innovatieve onderneming uit de ICT-sector, die met 18 innovaties het meest prominent aanwezig is in de Innovatie Top 100. Maar Nederlandse mkb’ers zijn ook sterk op het gebied van food & agri (16 innovaties) en de creatieve industrie (15 innovaties).

Business Insider Nederland nam de 15 aanvoerders van de lijst onder de loep. Bekijk het overzicht hieronder:

1. Somnox – slaaprobot

Wat doet het bedrijf: Somnox is Delftse startup en produceert de gelijknamige slaaprobot, een soort knuffel die zachtjes op en neer beweegt en zo de ademhaling imiteert. En dat in een steeds trager ritme zodat jou ademhaling zich eraan aanpast. Uiteindelijk val je in slaap. En dat voor een subtiele 599 euro. Gelukkig kun je de slaaprobot ook huren voor zo’n 30 euro per maand.

Wie zit erachter: De robot is ontwikkeld door vier oud-studenten van de TU Delft in samenwerking met beddenfabrikant Auping. Volgens één van de oprichters Julian Jagtenberg werd hij geïnspireerd door zijn moeder, die met gezondheidsproblemen kampte als gevolg van structurele slaapproblemen. Zijn missie: zijn moeder helpen zonder dat daar medicatie aan te pas zou hoeven komen.

2. Tea by Me – thee van Nederlandse bodem

Wat doet het bedrijf: Tea by Me is er in geslaagd thee winterhard te maken. Die hoeft dus niet meer uit Tanzania of India te komen, maar komt gewoon uit Noord-Brabant. Na acht jaar ontwikkelen is de Camellia Sinensis geschikt voor ons klimaat en voor alle soorten thee: groen, zwart, wit en oolong.

De upside? Een transparante korte keten en een fikse CO2-besparing doordat de kweek lokaal is. Nog meer upside? De theeplanten zetten CO2 ook om in zuurstof. Verser en duurzamer.

Wie zit erachter: Tien jaar geleden reisde theefanaat Johan Jansen door China waar hij ontdekte dat eigenlijk alle thee van één en dezelfde plant afkomstig is. Jansen besloot de thee in Zundert te gaan telen onder de naam Joan Local Teamakers, waarbij Joan de samenvoeging is van zijn naam en die van theesommelier Anne.

Tea by Me is een partnerschap aangegaan met Jaap Korteweg en Niko Koffeman, de oprichters van De Vegetarische Slager.

3. Easee – thuis je ogen meten

Wat doet het bedrijf: Easee is een software-ontwikkelaar voor medische hulpmiddelen die online oogmetingen verzorgt. Een potentieel interessante aanvulling op of alternatief voor de opticien, Want met een laptop, een smartphone én 3 meter afstand doe je het gewoon zelf. Easee is afgelopen jaar een samenwerking aangegaan met GrandVision, eigenaar van de brillenketens Pearl en EyeWish.

Wie zit erachter: Oprichter Yves Prevoo van Easee was voor zijn studie in de Verenigde Staten en zag daar het licht: dat mensen online hun ogen lieten opmeten.

4. StoneCycling – baksteen uit bouwafval

Wat doet het bedrijf: Bouwmaterialen maken uit sloopafval: heel erg veel duurzamer krijg je het niet. Neem de WaseBasedBrick, een baksteen die StoneCycling produceert voor gevels, interieurs en vloeren die voor 60 procent uit bouwafval bestaat. Even voor het beeld: per vierkante meter wordt 91 kilo afval gebruikt. Een forse besparing op ruwe en steeds schaarser (én dus duurder) wordende grondstoffen.

Lees ook: Deze Nederlandse ondernemers maken designbakstenen van oude toiletpotten en dakpannen en willen daar in het buitenland groot mee worden

Wie zit erachter: Het Venlose StoneCycling werd bedacht door Tom van Soest toen hij nog aan de Eindhovense Design Academy studeerde. Na lang experimenteren met een zelfgemaakte industriële blender richt Van Soest samen met Ward Massa in 2013 StoneCycling op. In 2015 produceert hun startup de eerste bakstenen.

Van Soest en Massa werken inmiddels met architecten, ontwerpers en bouwbedrijven uit de hele wereld. In 2019 was StoneCycling één van de tien winnaars van het Oranje HandelsmissieFonds.

5. Braincreators – digitale assistenten

Wat doet het bedrijf: Softwarebedrijf BrainCreators heeft een platform gebouwd (BrainMatter) waar partijen in de infrastructuur, bouw en industrie schaalbare digitale assistenten kunnen creëren en aanbieden voor visuele inspecties. Als Saas-software (Software as a Service). Klinkt ingewikkeld, maar is het niet.

Het platform BrainMatter biedt deelnemende partijen de mogelijkheid om digitale assistenten te ontwikkelen die repetitieve taken kunnen overnemen en zoveel mogelijk automatiseren. Dat geeft bedrijven meer tijd en ruimte voor innovatie. BrainCreators werkt bijvoorbeeld samen met bouwer Strukton aan een digitale assistent voor weginspectie en met VolkerWessels aan automatische grondradar interpretatie.

Wie zit erachter: Braincreators heeft drie vaders: Jasper Wognum, Gerbert Kaandorp en Glenn Brouwer. Brouwer is MBA, Wognum en Kaandorp studeerden Artificiële Intelligentie. Het drietal werkte respectievelijk bij IBM, Hyves (bestaat dat nog?) en Backbase. ‘We clone human expertise’.

6. aQysta – duurzame waterpomp

Wat doet het bedrijf: Het van de TU Delft afkomstige aQysta maakt de prijswinnende Barsha-pomp, een waterpomp die aangedreven wordt door waterkracht. Dus niks geen elektriciteit of fossiele brandstof, schoner kan het niet. En zo kunnen boeren tegen lagere kosten water oppompen om hun land te irrigeren, ook als dat landbouwgebied beduidend hoger ligt dan de rivier.

De Barsha wordt al in meer dan 21 landen gebruikt; één pomp is goed voor de irrigatie van 2 hectare landbouwgrond. Naar eigen zeggen is al voor 100 ton CO2 uitgespaard door de pompen.

Wie zit erachter: Alweer drie oprichters: Lennart Budelmann van de TU Delft, Pratab Thapa die ook Technoloy Management in Delft studeerde, en Fred Henny die eveneens in Delft studeerde, alleen dan Industrial Design Engineering.

7. BESE – Biologisch afbreekbaar natuurherstel

Wat doet het bedrijf: Heel simpel: het is Culemborg gevestigde BESE maakt biologisch afbreekbare 3D-systemen (vouwbare gaasmatten) om aangetaste natuurgebieden langs de kust te herstellen zoals kwelders, mangroven en zeegrasvelden.

Die afbreekbare ‘sheets’ worden dan ook weer gefabriceerd uit een restroom van de patatindustrie; aardappelzetmeel. De sheets imiteren de eigenschappen van de natuur en helpen zo jonge planten en dieren te overleven in de dynamisch kustzone. Denk aan een imitatiekoraal waar planten en koraalbewoners hun habitat maken: tijdelijk de natuur nabootsen.

Wie zit erachter: Achter BESE gaat een compleet team schuil: de mariene biologen Wouter Lengkeek, Malenthe Teunis, Karin Didderen, investeerder Eelco Waardeburg, ecoloog Martien Meijer en Laura van Dijk.

8. ElkeMelk – melk waarvan je de koe kent

Wat doet het bedrijf: Melk verkopen. Speciaal voor wie zich afvraagt uit welke koe zijn of haar glaasje melk komt is er ElkeMelk. Als een koe gemolken wordt zit de melk na 10 minuten geanalyseerd en gepasteuriseerd en wel in een fles met het label van de melkbeurt en die koe.

ElkeMelk heeft daarvoor de melkrobot direct gekoppeld aan een speciaal hiervoor ontworpen verwerkingslijn. Gevolg: een verkortte keten waarin de boer zelf de melk aan de supermarkt verkoopt. Vers en traceerbaar.

Wie zit erachter: Matthijs Baan, boer en oprichter van ElkeMelk uit Molenaarsgraaf.

9. U-Boat Worx – kleine, betaalbare duikboten

Wat doet het bedrijf: U-Boat Worx is een bedrijf uit Breda, gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en verkoop van duikboten voor één tot elf personen. Minionderzeeërs voor dieptes van honderd tot wel drieduizend meter: ze zijn klein, licht en innovatief. Precies wat je zocht!

Hoewel: klanten zijn vooral te vinden onder superjachteigenaren, onderzoeksorganisaties, offshore-bedrijven en high-end touroperators – 70 procent van U-Boat Worx’ klanten is miljardair.

Wie zit erachter: Oprichter en directeur Bert Houtman (67) studeerde bedrijfseconomie aan de Universiteit van Amsterdam, stond aan de wieg van softwaregigant Exact en was tot 2017 eigenaar van zeilopleidingsschip Bark EUROPA. Sinds 2005 staat hij aan het roer van U-Boat Worx.

10. Streetplug – ondergrondse laadpalen

Wat doet het bedrijf: Streetplug bouwt laadpalen voor elektrische voertuigen. Maar dan ondergronds. Ideaal, want zo’n laadpaal neemt weinig ruimte in en verstoort het straatbeeld niet.

De laadpaal oogt als een rechthoekig stalen putdeksel en kan een gewicht hebben van 12.500 kilo. De uitvinding is zo groot als twee stoeptegels, is waterbestendig, heeft een vermogen van 22 KW en is geschikt voor elk type elektrische auto. Niet onbelangrijk: de streetplug is nagenoeg vandalisme-bestendig.

Wie zit erachter: In 2016 opgericht door elektrotechnicus Mark de Leeuw en HTS’er en soft- en hardware-engineer Ferdi Laban. Beiden zijn eigenaar van PIA Automation.

11. Soft Revolt – 3D-gebreide bh’s voor de vollere cupmaat

Wat doet het bedrijf: Soft Revolt maakt bh’s voor dames met cupmaat 75C – 80G die toch ondersteuning bieden. Anders dan traditionele bh’s komt die van Soft Revolt dankzij een revolutionaire 3D-techniek in één keer uit de breimachine, een idee gebaseerd op de 3D-gebreide schoen, de Nike Flyknit.

De zogeheten bralette zit niet alleen comfortabel, de productie kan op locatie plaatsvinden. Ergo: energiebesparend, minder transport, minder uitstoot, lagere transportkosten, productietijd die met de 50 procent ingekort is en last but not least: een zero waste productieproces waardoor per bh 90 procent aan CO2 wordt uitgespaard.

Wie zit erachter: Elles Roeleveld (37) is afkomstig uit de bankwereld maar stortte zich als ondernemer op lingerie. Daar kwam ze in contact met consultant van retailers en modemerken Anet van Haaster (58). Trendwatcher Lidewij Edelkoort gaf het laatste zetje door hen te suggereren dat ze eens de mogelijkheden van 3D-breien moesten verkennen.

12. Sobatech Services – next level deegmixen

Wat doet het bedrijf: Sobatech is gespecialiseerd in procestechnologie voor de voedingsmiddelenindustrie en heeft een nieuwe technologie waarmee deeg wordt bereid. Bij de productie van bepaalde degen moeten sommige bestanddelen heel snel verhit worden, of juist weer heel snel gekoeld. Meestal gebeurt dat met een meelkoeler of CO2, maar dankzij Sobatech’s HOT&COOL-technologie niet meer. Deegbereiding 2.0. De gebruikte kneedgereedschappen zijn hol zodat er water of een ander (koel)medium in kan stromen.

Wie zit erachter: De man achter het Maastrichtse Sobatech is oprichter en CEO Gilian Lekner. Lekner kwam al eerder in het nieuws doordat hij een machine bouwde die grote hoeveelheden vleesvervangers per uur kan maken. Ook bouwde hij een machine die 200.000 broodjes per uur produceert.

13. Mobile-Lending – leenalgoritme voor ontwikkelingslanden

Wat doet het bedrijf: Het is lastig geld lenen in een gebied waar geen bank zit. Maar voor wie een Android-telefoon heeft, heeft Mobile-Lending de uitkomst: een algoritme dat bepaalt of je in aanmerking komt voor een microkrediet. Je leest het goed, dit gaat over ontwikkelingslanden.

Je downloadt een app, en vervolgens analyseert Mobile-Lending je telefoongegevens, zoals GPS-data, dataverbruik, social media-activiteiten en de browsergeschiedenis en biedt binnen een fractie van een seconde gepersonaliseerde leenopties. Ontwikkelingswerk 3.0:

Mobile-Lending verstrekte al een financiering aan meer dan 2.000 gezinnen, waardoor 15.000 mensen een baan hebben en 4.500 kinderen naar school kunnen.

Wie zit erachter: Mobile-Lending ontstond in 2017 als microfinancieringsdienst van Stichting 168 Million, een non-profitorganisatie opgericht door Bjorn De Jong en Rien Kornegoor. Afgelopen maart startte oud-CEO van DuraVermeer Pieter Vermeer als CEO bij het Rotterdamse fintechbedrijf.

14. The Flower Farm – margarine zonder rouwrand

Wat doet het bedrijf: The Flower Farm is een margarinemaker met een missie: het wil de resterende regenwouden beschermen en vraagt aandacht voor verwoesting ervan door de palmolie-industrie. Want dat is wat de consumptie van margarine met zich meebrengt: grootschalige ontbossing voor oliepalmplantages. (169 bomen per seconde, mind you).

The Flower Farm noemt zich dan ook “een beetje de Tony’s Chocolonely van de margarines.”

Wie zit erachter: Oprichter Marcel van Wing is een oud-reclameman die om ging toen hij van nabij de ontbossing in Indonesië meemaakte. Samen met compagnon Erik Bras bestiert hij The Flower Farm.

15. Circular IQ – circulair ondernemen als no-brainer

Wat doet het bedrijf: Circular IQ maakt software waarmee bedrijven hun impact op mens en milieu kunnen verbeteren, zonder verlies van omzet en marge. Niet onbelangrijk.

De software toont hoezeer een bedrijf bijdraagt aan uitputting van grondstofvooraaden, hoeveel afval het veroorzaakt en hoeveel gerecyclede materialen al worden ingezet. Maar ook: waar mogelijkheden voor hergebruik en recycling verloren gaan.

De NS is klant en realiseerde een inkoop van 2.000 ton ‘virgin’ staal minder voor treinwielen, bespaarde 525 ton CO2-uitstoot en 2,6 miljoen euro. Meer dan 600 organisaties in 58 landen, waaronder Fortune 500-bedrijven gebruiken de software.

Wie zit erachter: In 2016 richtten ondernemers Roy Vercoulen en Claire Teurlings Circular IQ op. Teurlings vertrok in 2019, in hetzelfde jaar won Circular IQ de European Supply Chain Start-up Contest.

Lees meer over innovatieve en duurzame bedrijven: