Van Henk Folkers Bestuurder VKN:
Wij plaatsten het ook al op onze eigen VKN-site onder Nieuws: er verschenen deze week in het Financiële Dagblad opmerkelijke artikelen over het vermeende gebrek aan transparantie bij crowdfunding platformen. Nu moet ik zeggen dat dagbladen vaak graag omwille van de oplage een paar randgevallen willen neerzetten als “reguliere misstanden”, daarmee een Watergate willen neerzetten en in de kop meer suggereren dan de inhoud weergeeft. Zo ook in het FD…
Voor ons als VKN dan ook reden om dit eens uit te zoeken. Want ook al kunnen Kredietunies- die juist niet genoemd worden in dergelijke artikelen- alle toetsstenen der kritiek aangaande transparantie doorstaan. Wij kunnen zeker terugkijken op een smetteloos verleden, maar toch is het zaak om gemeenschappelijk de goede naam van het Nieuwe Financieren hoog te houden. Want berichten als in het FD houden MKB-ers af van het zoeken naar alternatieven voor een (vaak afgewezen) bankkrediet.
De huidige Crowdfunding zou je namelijk -met enig inzicht van de geschiedenis rondom bedrijfsfinanciers- een moderne invulling en spin-off kunnen noemen van de oorspronkelijke kredietunies ( Raiffeisenbanken). Deze kredietunies kenden het woord (in-) crowdfunding twee eeuwen geleden overigens echt niet, maar vulden dit wel degelijk in de praktijk op een uitstekende common bond- wijze in ( en nog steeds …) en veel internationaal werkende grootbedrijven werden ooit op deze wijze gefinancierd. Zonder internet!
Kritiek op crowdfunders terecht?
Nee. Ik zou het namelijk om willen draaien. De kritiek moet zich meer richten op de particuliere belegger zelf die zijn geld wil laten renderen via een (gespreide…) belegging in een crowdfundingproject. Ze zoeken daarbij hoge rendementen en weten dat daaraan ook navenante risico’s zijn verbonden. Deze particulieren willen hun niet renderende, inflatoire en dus verpieterende spaargeld bij de bank graag alternatief beleggen in crowdfunding. Als een soort “beter of ander alternatief voor het beleggen” in (vastgoed-) fondsen via de beurs middels gereguleerde of niet-gereguleerde fondsen. Een “over the counter belegger” zou ik ze ook wel willen noemen. Het zijn dus mensen met een goed besef van de risico’s en de kansen. Een specifieke soort spaarbelegger die gedreven wordt door Gemak, Genot en Gewin.
Niets mis mee.
Niet omdat de crowdfundings-platforms dit risicovoller willen aanbieden, maar omdat hun klanten het zelf aangeboden willen krijgen!
Zij willen als klant immers netto rendementen van tussen de 5% en 7% op hun belegging. Zij beleggen daarbij welbewust, goed onderlegd en goed gefundeerd in ondernemingen die bij een bank niet of niet volledig gefinancierd worden. Niet omdat deze ondernemingen slecht zouden draaien of extra risicovol zouden zijn, maar banken vinden deze bedrijven simpelweg niet interessant en doen geen moeite voor een MKB-er beneden de €1 miljoen lening. Crowdfunding doet dit wel, springt in een gapend gat, maar heeft niet dezelfde toegang tot de kapitaalmarkt als de banken en doet het op haar specifieke en mijns inziens integere wijze.
Er is tot op heden geen level playing field tussen banken en Nieuwe Financiers. Er is zelfs geen sprake van de zelfde spelregels of zelfs sprake van dezelfde sport. Het is handbal en voetbal met elkaar vergelijken omdat ze beiden een bal gebruiken, waarde FD.
Hoewel er bij sommige crowdfundingprojecten en -platformen wat mij betreft ook niet altijd even zorgvuldig gecommuniceerd wordt, gaat een deel van de in het FD geuite beschuldigingen te ver. Voor argeloze lezers beschadigt de toonzetting daarnaast nog eens onnodig de Nieuwe Financiers-sector en dat raakt ook de Kredietunies.
Ik zie het daarnaast toch ook wel weer als een positief signaal. De Nieuwe Financiers mogen rekenen op de belangstelling van de pers nu blijkt dat de banken hebben gefaald en het allemaal wel best vinden. Het werd tijd dat we opgemerkt werden! We gaan als kredietunies kennelijk deel uit maken van de Nieuwe Gevestigde Orde. Ik nodig dan ook bij deze de journalisten van het FD uit om eens met ons te praten en om in een apart artikel aandacht te besteden aan deze vorm van (in-)crowdfunding avant la lettre. Ze zullen enthousiast raken en de ultieme vorm van transparantie en sociaal ondernemen ontdekken!
Want ging het in de traditionele financiële sector de achterliggende decennia wel allemaal zo goed met die reeds kapotgereguleerde transparantie onder toezicht van AFM en DNB? Worden er niet met zeer grote regelmaat besturen van grootbanken betrapt op volledig intransparant en strafbaar handelen? Gaan deze besturen hiermee gewoon creatief mee door na het betalen van een fikse bestuursrechtelijke boete? Betaald uit hun eigen (spaar-) kas en betaald door diezelfde argeloze rekeninghouder ? Hoeveel blijft hiervan onzichtbaar? Zien we hier inhoudelijk onderbouwde artikelen over?
Want heeft u wel eens een zwaar gedupeerde crowdfundbelegger huilend bij Radar gezien? Nee! U weet wel: zo’n woekerpolisbelegger die met hoge verborgen kosten en lage rendementen werd opgezadeld en zijn pensioen grotendeel in de sigarenrook van de verzekeraars en banken zag opgaan? Die miljarden die hiermee zijn verdwenen in de zakken van deze financiële instellingen zijn tot op heden nog steeds niet terugbetaald en er is nog nimmer 1 bestuurder persoonlijk aansprakelijk gesteld. Maar kritische berichten over de woekerpolissen vinden we niet meer in de pers. De woekerpolishouder mag naast de Groninger in de modder gaan staan in het aardbevingsgebied.
Vergeten en gezakt…
Met beleggen kun je winnen, maar ook verliezen. En bij een default ben je een stuk van je rendement kwijt of zelfs een stuk van je inleg. We moeten ook duidelijk het verschil zien en benoemen tussen een geldgevend lid van een kredietunie en een investeerder in een crowdfund. De investeerder in een crowdfund is een puur sang gespreide en anonieme belegger met een hoge rendmentswens. Een geldgevend lid van een kredietunie is daarentegen vaak een ondernemer die zijn geld persoonlijk investeert in een medelid tegen een laag ledenobligatierendement van rond de 3% (exclusief de resultaatdeling aan het eind van het jaar!). Dat is het wezenlijke verschil en crowdfunding kan nooit persoonlijker en transparanter worden dan het uit hoofde van haar marketingmodel reeds is. Direct investeren in een kredietunie is toch in de kern anders dan beleggen via een crowdfunder. Ook al lijkt het aan de buitenkant hetzelfde. Beide modellen kennen hun eigen markt en hun eigen waarde.
Het aantal defaults bij crowdfunding platformen valt echter tot nu toe nog erg mee! Hun kleine en grote investeerders geven aan dat betalingen nog steeds goed doorlopen. De defaultpercentages die ik ken – en de crowdfundingplatforms waarmee de VKN samenwerkt geven deze cijfers geheel vrijwillig en op regelmatige basis door uit hoofde van onze samenwerkingsovereenkomsten- zijn veel lager dan die bij reguliere banken! Bij de bank is het juist de niet beleggende en belastingbetalende spaarder die indirect meebetaalt aan de defaults bij de ( ook nog eens…) staatsbanken. Daarover zien of horen we niets in het FD! Als het defaultpercentage bij banken bewezen rond de 8% ligt, dan is het gemiddelde van 2% bij crowdfundingplatforms zelfs erg laag te noemen. Natuurlijk komt het niet uit op de 0,5% default die we kennen bij VKN-kredietunies, maar wij werken dan ook veelal met eigen ledengeld en kennen elke kredietnemer persoonlijk. Dit doen we via de uitgebreide persoonlijke intake door de poortwachter, de kredietcommissie van een kredietunie en via de ALV waar het kredietgevend lid, het kredietnemend lid en de coach elkaar regelmatig ontmoeten en kunnen spreken over de voortgang. Een grotere transparantie is niet mogelijk!
De gesprekken die ik voer met de directies van crowdfunders ( wij doen tenslotte ook in co-financiering zaken met hen) geven aan dat ze voelen dat ze nu onterecht aangesproken worden vanwege de transparantie die zij juist wel tonen. Binnen hun sector wordt er uiteraard gewerkt aan verbeteringen en er zal zeker ook een “fusiegolf” volgen, waarbij de beter geautomatiseerde, transparante en gereguleerde platformen zullen overleven en bloeien. Het gelukszoekende kaf wordt van het voedzame koren gescheiden. Die regulering en zelfregulering binnen deze sector vindt al plaats en men kijkt regelmatig over de grens in Duitsland en Frankrijk, waar de crowdfundingwetgeving al langer wettelijk en goed geregeld is en een zeer belangrijke rol voor het financieren van het MKB vervult.
Dat er met de aankomende ECSP wetgeving al een aantal van de belangrijkste zaken rond transparantie binnen crowdfunding platformen opgelost worden, is de FD- journalisten kennelijk ontgaan. De wetgeving door ESMA (Europese toezichthouder), EBA (bankentoezicht) en de verschillende Europese toezichthouders en crowdfunding branchevertegenwoordigers is nog dit jaar verder finaal uitgewerkt en daarmee zal dit aangestoken FD-vuurtje ook weer in rook opgaan.
Witte rook.
Habemus Claritas
Op persoonlijke titel geschreven door bestuurder H.J. Folkers
