10 juni 2021 06:00
André Vermeulen
Adjunct-directeur Zorg en HID
In de omzetprognoses kijken we naar de omzetontwikkelingen per deelsector. Net als bij de ontwikkelingen in de toegevoegde waarde op hoofdsectorniveau is de weg naar herstel per deelsector verschillend.
Inhoudsopgave
Voor de sectorprognoses gaan we ervan uit dat er door vaccinaties steeds meer controle over het virus komt. De overheid kan hierdoor aan het eind van het jaar alle restricties loslaten. De economische voorspellingen verschillen duidelijk per deelsector. Sommige sectoren, zoals de uitzendbureaus, zijn de coronadip dit jaar al volledig te boven, terwijl volledig herstel in andere sectoren, zoals de cafés, nog niet is gerealiseerd. De deelsectoren lichten we hieronder uit.
Benieuwd naar de ontwikkelingen op hoofdsectorniveau? Lees de sectorprognoses hier.
Tabel 1. Legenda
Horeca
De versoepelingen hebben een grote impact op de horeca en de recreatiesector. In de tweede helft van dit jaar treedt in deze sector dan ook een sterk herstel op. Waar restaurants en vakantieparken in 2022 de crisis volledig te boven zijn, verwachten we dat dit niet voor hotels geldt. Dit komt met name doordat het zakelijke toerisme niet snel zal herstellen. Daarnaast blijft catering hinder ondervinden van het meer structureel thuiswerken. Deze combinatie zorgt ervoor dat de gehele horeca- en recreatiesector in 2022 nog niet hersteld zal zijn. Het aantal faillissementen zal toenemen, mede door het zeer beperkte aantal in het afgelopen jaar en de opgebouwde schuldposities.
Sectormanager horeca: Jos Klerx
Tabel 2. Verwachting omzetontwikkeling sector horeca
Bron: CBS en Rabobank
Bouw
De vooruitzichten voor de burgerlijke en utiliteitsbouw zijn goed door de hoge vraag. Hetzelfde geldt voor installatie- en afwerkingsbedrijven, wat zich soms uit in lange wachttijden. Stikstof zorgt nog steeds voor problemen in de infrasector: opdrachten voor nieuwe grote projecten zijn uitgesteld, waardoor de concurrentie op kleinere wegenbouwprojecten toeneemt en marges onder druk staan. Door de schaarste aan grondstoffen stijgen de kosten van sommige bouwmaterialen snel, vooral van hout, staal en kunststoffen. Bouwbedrijven kunnen deze prijsstijgingen niet altijd doorberekenen. Omdat de voorraden langzaam opraken, worden de levertijden langer. Dit kan mogelijk leiden tot vertraging van projecten.
Sectormanager bouw: Sandra Koenraadt
Tabel 3. Verwachting omzetontwikkeling sector bouw
Bron: CBS en Rabobank
Land- en tuinbouw
Varkens
Door de lagere productie van varkensvlees in onder andere Azië door de Afrikaanse varkenspest is de vraag op de wereldmarkt nog altijd hoog. Hoewel deze vraag zal afnemen, zijn de prijsverwachtingen voor 2021 en 2022 bovengemiddeld.
Legpluimvee
De markt voor eieren is aardig in balans en de verwachting is dat dit zo blijft. Door verlichting in de coronamaatregelen zal de vraag vanuit de verwerkende industrie toenemen. Dit kan prijsopdrijvend werken. De gestegen voerprijzen die naar verwachting dit jaar en volgend jaar op een hoger niveau blijven, geven nauwelijks ruimte voor stijgende marges.
Vleespluimvee
Verlichting van de coronamaatregelen moet de markt weer beter in balans brengen. De gevolgen van de vogelgriepcrisis in Duitsland en Polen helpen hier op korte termijn bij. De sterk gestegen voerkosten blijven het rendement voorlopig drukken.
Vleeskalveren
Ruimere openstelling van de foodservice in Europa zal de afzet van kalfsvlees de komende maanden bevorderen, zodat de opbrengstprijzen aan kunnen trekken. Focus op aanbodbeheersing zal daarbij helpen. Ook hier blijven de gestegen voerkosten het rendement drukken. Daarnaast is het aanbod nuchtere kalveren relatief krap door enkele hete zomers.
Overige veehouderij
Aanbodbeheersing en vraag die op peil blijft, zorgen ervoor dat de prijsvorming in diverse veehouderijsectoren (melkgeiten, konijnen, paarden) positief blijft. Nadelig voor de toegevoegde waarde in deze sectoren zijn de gestegen kosten van vooral voer.
Melkveehouderij
De prijzen van basiszuivelproducten trekken aan. Doordat veel delen van de samenleving in de wereld weer ‘van het slot’ gaan, neemt de vraag naar producten met meer marge toe. Gecombineerd met een relatief koud voorjaar, waardoor er in delen van Europa een lagere productie is, zorgt dit voor een betere prijsvorming. De vooruitzichten voor de komende maanden zijn dan ook gunstig.
Tuinbouw
De verwachting voor de productie en prijsvorming van groente en fruit is gelijk aan die van vorig jaar. Luxere producten kunnen dit najaar mogelijk iets gaan profiteren van openstellingen van de horeca en foodservice, daar waar typische supermarktproducten wat terrein moeten prijsgeven.
De sierteelt heeft tot in de zomer van 2020 nog veel last gehad van de coronamaatregelen. Sindsdien liggen de consumentenbestedingen voor snijbloemen, potplanten, tuingroen en bollen in Nederland en exportlanden op een goed niveau. De consument heeft binnen- en buitengroen omarmd. Daarom zijn onze verwachtingen positief.
Meer weten?
Aanspreekpunt voor sectorprognoses landbouw: Jeroen van den Hurk
Tabel 4. Verwachting omzetontwikkeling sector land- en tuinbouw
Bron: Rabobank. Noot: Het CBS heeft geen historische data beschikbaar voor deze sectoren.
Informatie en communicatie
Hoofdzakelijk de IT-dienstverlening jaagt de groei in de informatie- en communicatiesector aan. Dit komt doordat de coronacrisis ervoor zorgt dat digitalisering verder versnelt, wat leidt tot vraagtoename in deze branche. Wel blijft de arbeidsmarkt in dit segment onverminderd krap. Ook de mediasector herstelt, onder andere door de toename van (online) advertentiebudgetten. Daarnaast gaan klantgroepen zich door de coronacrisis nog meer online bevinden. Dit veroorzaakt een vraagtoename van bedrijven op het gebied van online zichtbaarheid en vindbaarheid. Hier profiteren onder andere de digital agencies van.
Sectormanager informatie en communicatie: Mark van Kampen
Tabel 5. Verwachting omzetontwikkeling sector informatie en communicatie
Bron: CBS en Rabobank
Industrie
De industrie herstelde sneller van de coronacrisis dan verwacht en zal waarschijnlijk ook komend jaar groeien. Dit blijkt onder andere uit stijgend productenvertrouwen en toenemende productie. Wel verwachten we dat de tekorten aan grondstoffen en stijgende grondstofprijzen de groei remmen. Lees meer over de effecten van de grondstoffenproblematiek op de industrie in ons artikel.
Sectormanagers industrie: Yorick Cramer en Kees de Schipper
Tabel 6. Verwachting omzetontwikkeling sector industrie
Bron: CBS en Rabobank
“We verwachten verder herstel van de industrie, maar zorgen over prijzen en beschikbaarheid van grondstoffen blijven.”
Handel
De sector handel profiteert van de geleidelijke opening van de samenleving en van het daaraan gekoppelde economische herstel. Binnen de sector zijn de verschillen groot. We verwachten voor de sectoren die het in 2020 zeer goed hebben gedaan (zoals food en de woon-gerelateerde non-foodsectoren) in 2021 een daling. Voor sectoren die in 2020 fors zijn gekrompen (zoals kleding en schoenen), geldt het omgekeerde. In de loop van 2022 komen de sectoren weer op hun normale groeiniveau. Online retail blijft fors groeien en wint marktaandeel van offline. Dit onderstreept de noodzaak voor spelers om te digitaliseren.
Sectormanagers handel: Jos Voss en Olaf Zwijnenburg
Tabel 7. Verwachting omzetontwikkeling sector handel
Bron: CBS en Rabobank
Vervoer en opslag
Binnen de vervoersector zijn bepaalde delen hard geraakt, terwijl andere branches juist profiteerden van de coronapandemie. Doordat het passagiersvervoer door de lucht vrijwel stillag, kreeg de luchtvaart erg harde klappen. Naar verwachting blijft volledig herstel in deze sector uit. Mede omdat we ervan uitgaan dat onder andere het zakelijke toerisme structureel lager zal zijn.
De post- en koeriersdiensten profiteerden juist van de maatregelen om de virusverspreiding tegen te gaan. Omdat we verwachten dat de verschuiving naar online retail verder doorzet, zal ook de vraag naar het bezorgen van pakketjes aanblijven. Dit zorgt voor goede verwachtingen voor de post- en koerierssector.
Sectormanager vervoer: Henry Steenbergen
Tabel 8. Verwachting omzetontwikkeling sector vervoer en opslag
Bron: CBS en Rabobank
Specialistische zakelijke dienstverlening
De specialistische zakelijke dienstverlening heeft relatief weinig hinder ondervonden van de coronacrisis. Het werk kon vrij gemakkelijk op afstand worden gedaan. Daardoor kende 2020 geen grote omzetdalingen, behalve in het reclamewezen. In 2021 zet het economische herstel door; ondernemers oriënteren zich op een blijvend andere toekomst. De vraag naar advies neemt hierdoor toe.
Bij de rechtskundige dienstverlening blijft de vraag ongeveer hetzelfde, met een kleine stijging in behoefte aan notarisdiensten en inzet van gerechtsdeurwaarders. Voor accountancy en belastingadviezen verwachten we een stevige stijging. Dit komt vooral door adviezen, controles en verslaglegging rondom coronasteun en brexit-maatregelen.
Ook in het reclamewezen en het marktonderzoek zal weer een omzetstijging te zien zijn. Wel zijn de samenleving en daarmee de afzetmarkten structureel veranderd. Ondernemers zullen die nieuwe inzichten willen duiden en daar gericht campagne op voeren. Al duurt het wel tot 2022 voordat deze sector weer helemaal is opgeveerd ten opzicht van de omzetten in 2019.
Over het algemeen ontstaat voor de omzet in de specialistische dienstverlening een bestendig stijgende lijn ten opzichte van 2020.
Sectormanagers specialistische zakelijke diensten: Astrid van Leeuwen & Marco van Beek
Tabel 9. Verwachting omzetontwikkeling sector specialistische zakelijke dienstverlening
Bron: CBS en Rabobank
Overige zakelijke dienstverlening
De overige zakelijke dienstverlening is hard geraakt in 2020. Met name de reisbemiddelingsbranche.
Maar ook in de uitzendbranche daalde de omzet fors ten opzichte van eerdere jaren. Maar voor deze branche zijn de vooruitzichten erg positief. Dit komt met name omdat zij vroeg-cyclisch is, waarbij we verwachten dat werkgevers langer dan normaal gesproken bij economisch herstel de voorkeur blijven houden voor flexibele arbeid. Ook zijn veel mensen op zoek naar ander werk gegaan. Dit pakt positief uit voor arbeidsbemiddeling.
Voor de verhuur van roerende goederen verwachten we enerzijds dat het aangaan van leasecontracten voor auto’s wordt teruggebracht. Anderzijds voorzien we dat ondernemers ook hier hun vaste uitgaven – door aanschaf van machines en goederen – zoveel mogelijk flexibel maken en dus eerder geneigd zullen zijn te gaan leasen of huren. Dat resulteert per saldo toch in een omzetstijging.
Voor beveiligings- en schoonmaakbedrijven verwachten we dat de markt weer aantrekt doordat werknemers langzaamaan weer terug naar kantoor kunnen. De noodzaak om kantoorpanden (weer) goed te beveiligen en vooral ook schoon te maken, neemt hierdoor toe. Tegelijkertijd heeft de thuiswerkperiode geresulteerd in een enorme vraagstijging naar hoveniers omdat mensen hun tuinen wilden verfraaien.
Voor het totale beeld van de overige zakelijke dienstverlening is de reisbranche vrij bepalend. Dat het toerisme naar het buitenland langzaam op gang komt, drukt op de prognoses voor deze sector.
Sectormanagers overige zakelijke diensten: Astrid van Leeuwen & Marco van Beek
Tabel 10. Verwachting omzetontwikkeling sector overige zakelijke dienstverlening
Bron: CBS en Rabobank
Zorg
Dit jaar ligt de focus op het bieden van zorg aan coronapatiënten én het opstarten van de reguliere zorg. Via overheidsregelingen is de teruggelopen omzet in diverse branches in de sector aangevuld. Om de inhaalzorg te realiseren, is samenwerking nodig tussen ziekenhuizen, zelfstandige behandelcentra en eerste lijn. Dit kost meer jaren. Hierdoor verwachten we een beperkte groei van de zorgdiensten in 2022.
Door de coronamaatregelen zag de caresector de inkomsten afnemen, met name vanwege minder dagbestedingen en extra kosten. Nu corona op zijn retour is, zal de omzet van de care-instellingen zich weer op het niveau van afgelopen jaren gaan begeven, met een beperkte jaarlijkse groei.
Aanspreekpunt voor sectorprognoses zorg: Marleen Janssen
Tabel 11. Verwachting omzetontwikkeling sector zorg
Bron: Rabobank. Noot: Het CBS heeft geen historische data beschikbaar voor deze sectoren.
