De technologie sector gaat moeilijke tijden tegemoet. De afgelopen 13 jaar, na de crisis van 2008, groeide het beschikbare Venture Capital jaarlijks sterk. Nu lijken investeerders op de rem te trappen en te sturen op winstgevendheid en kostenbesparing bij de bedrijven waarin zij investeren.

Vooral in Nederland zijn de investeringen in de afgelopen 5 jaar hard toegenomen, blijkt uit cijfers van de NVP. Zo werd er in 2021 € 4,3 miljard geïnvesteerd in 431 Nederlandse startups en scale-ups, terwijl dit in 2016 nog maar €215 miljoen was.

Een groot deel van deze investeringen ging richting snelgroeiende tech-startups en platform-bedrijven, die een hoge burn-rate hadden en continue op zoek waren naar de volgende financieringsronde. Nu investeerders terughoudender worden, zullen deze bedrijven actief moeten snijden in de kosten en worden nu al de eerste grote ontslagrondes aangekondigd.

Er is een hele generatie van startup founders die alleen maar groei heeft meegemaakt en dat er altijd voldoende kapitaal beschikbaar kwam, tegen steeds hogere bedrijfswaardering. Johan van Mil van investeringsfonds Peak zegt hierover. “Dit is de normale cyclus. In de natuur heb je ook vier seizoenen. We gaan nu richting winter”. Hij ziet dat allereerst bedrijven die heel veel geld verbranden zoals flitsbezorgers nu een pas op de plaats maken. In plaats van harde groei en perspectief op winst in de (verre) toekomst, willen investeerders nu winst op korte termijn zien. Een nieuwe investering is daarmee ineens onzeker geworden.

Start-up ambassadeur prins Constantijn van Techleap schrijft hierover in het FD: “De kapitaalverschaffing komt onder druk te staan.”. Bedrijven die nu onvoldoende buffer hebben, zullen actief plannen om moeten gooien.

Deze boodschap wordt nu overal in de wereld door investeerders verspreid. Zo schreef de bekende Amerikaanse startup-incubator Y Combinator recent een brief aan bedrijven waarin het investeert. In één zin samengevat: zorg er binnen 30 dagen voor dat je bedrijf 24 maanden kan overleven.

Natuurlijk levert dit fase ook nieuwe kansen op. Zoals wordt het wat rustiger op de arbeidsmarkt, waardoor bedrijven weer eenvoudiger aan personeel kunnen komen. Ook zullen bedrijven die een goed gevulde kas hebben, nu de mogelijkheid krijgen om concurrenten over te nemen.

Ook bedrijven die nog net financiering op hebben gehaald en een winstgevende business-case hebben gevonden, zoals bijvoorbeeld Peerby die afgelopen week €2,3 miljoen heeft opgehaald, hebben goede kansen om als winnaar uit deze fase te komen, waarbij concurrenten om zullen vallen.

En wellicht biedt het nu ook meer kansen voor medewerkersparticipatie. Bedrijven die personeel willen binden, maar ook mee willen laten profiteren van de groei die weer gaat komen na deze moeilijke 12-24 maanden, zullen weleens als winnaars uit deze crisis kunnen komen, waarbij founders, investeerders, maar ook de medewerkers kunnen profiteren op lange termijn.

De branchevereniging voor kleine ondernemingen in het VK, Federation of Small Businesses, geeft in haar kwartaalonderzoek “Small Business Index” aan dat financiering vanuit banken aan kleine ondernemingen is ingestort.

Het aantal ondernemingen wat een aanvraag bij banken heeft gedaan was slechts 9% (laagste percentage sinds begin van de metingen) en ook het percentage aanvragen wat goedgekeurd werd (43%) was nog nooit zo laag geweest.

Ook de Bank of England geeft aan dat het uitstaand kapitaal van banken bij mkb bedrijven de afgelopen kwartalen aan het afnemen is. Bij grotere bedrijven is dit juist aan het toenemen.

In het persbericht geeft de brancheorganisatie ook aan dat 11% van de bedrijven aangeeft het komende jaar waarschijnlijk te gaan stoppen. Dit zijn meer dan een 0,5 miljoen bedrijven!

In Nederland neemt het aantal stoppers ook al toe, blijkt uit de cijfers van de KvK. Dit heeft o.a. te maken dat de schuldenlast sterk is toegenomen bij ondernemers, vooral bij kleine ondernemingen. Uit het KVK Trendrapport Bedrijfsleven van april 2022 blijkt ook dat sinds november vorig jaar en veel meer bedrijven al stoppen.

In Nederland hebben we de Kleinbedrijf Index, een onderzoek elke kwartaal van de Hogeschool Utrecht, in samenwerking met Qredits en ONL voor Ondernemers specifiek gericht op kleine bedrijven tot ca. 10 medewerkers.

Uit de voorlopige resultaten van Q1 2022 blijkt dat het vertrouwen van ondernemers in het eerste kwartaal nog wel positief is. Wel blijkt al sinds het begin van de metingen dat meer dan de helft van de ondernemers onder het minimumloon verdiend.

Het aantal ondernemers wat aangeeft te gaan stoppen is in de laatste cijfers ook sterk toegenomen. In Q3 2021 gaf nog slechts 2,6% aan om binnen 6 maanden te stoppen. Een half jaar later (Q1, 2022) is dit gestegen baar 6,1%.

In het eerste kwartaal van 2022 is er voor 1,8 miljard euro aan nieuwe leasecontracten gesloten met ca. 15.000 bedrijven in Nederland. Hiermee stabiliseert de leasemarkt zich en groeit met 3% in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2021.

Marcel Spijkers, voorzitter van Leasing Nederland – NVL zegt in het persbericht dat de groei een stuk hoger had uit kunnen vallen:

Opvallend is ook dat uit de cijfers blijkt dat leasemaatschappijen van banken op de rem zijn gaan staan en dat vooral de “vendors” (fabrikanten die zelf lease aanbieden) hard zijn gegroeid.

In 2021 verstrekten vendoren slechts 21% van de lease contracten. In Q1 2022 is dit gestegen naar 49%. In dezelfde periode is het aantal verstrekte leasecontracten vanuit lease maatschappijen van banken gezakt van 40% naar 22%. Een verklaring hiervoor wordt door NVL niet gegeven, maar het is wel een heel opvallend verschuiving.

Alle details: Cijfers Nederlandse equipment leasemarkt in Q1-2022

De Franse non-bancaire financier October neemt haar grootste concurrent in Frankrijk (Credit.fr) over. Hiermee wordt een volgende stap gezet in de consolidatie die de komende jaren zal plaatsvinden in de mkb financieringmarkt.

Ik verwacht dat dat er over 5 jaar een aantal grote aanbieders met een Europese focus hun diensten aanbieden aan Europese mkb bedrijven en een groot percentage van de markt dan zullen bedienen.

De gefuseerde onderneming heeft €860 miljoen aan kredieten verstrekt aan 3.100 bedrijven in Frankrijk, Spanje, Italië, Nederland en Duitsland. Hiermee zijn ze op koers om later dit jaar de grens van €1 miljard aan kredieten te doorbreken.

Wat is zelf niet wist, is dat het oorspronkelijk Franse bedrijf, tegenwoordig het meest succesvol is en het hardste groeit in Italië. Dit schrijft de CEO van October Patrick de Nonneville in een Linkedin post waarin hij de overname aankondigt en uitlegt.

October houdt transparante de statistieken bij, waaruit duidelijk te zien is dat de markt in Italië inderdaad het snelste groeit.

Samen met mijn collega’s Friedemann Polzin en Thomas Walther ben ik gevraagd als redacteur voor een academische journal rond “Fintech for the Common Good”. De publicatie zal uitgegeven worden door uitgever Springer als onderdeel van de “Digital Finance” publicatieserie.

In deze publicatie gaan wij op zoek naar artikelen die beschrijven op welke manier Fintech oplossingen kansengelijkheid, “financial inclusion” en toegang tot financiering voor een bredere doelgroep toegankelijk maken.

Artikelen worden gezocht met de volgende onderwerpen:

Deadline voor papers is 31 december, maar aanbevolen wordt een draft van het artikel alvast in te sturen voor 15 juli, zodat het op het jaarlijkse ECAF congres in Utrecht besproken zal worden.

Meer informatie:

Stichting MKB Financiering (SMF) organiseert op maandag 13 juni 2022 in Utrecht het congres Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt.

Dit jaarlijkse event van SMF is het belangrijkste event voor mkb financiers, mkb financieringsadviseurs en andere belanghebbenden uit de sector.

Meer informatie en aanmelden voor de laatste kaarten kan hier: Kop of Munt, over de veranderende MKB financieringsmarkt