In 2018 bedroeg volgens een recent onderzoek van de Rabobank [1] de totale omvang van uitstaande financieringen aan het Nederlands bedrijfsleven ca. €300 miljard, waarvan €130 miljard werd geleend aan MKB-bedrijven. In elke levensfase van een MKB-onderneming, variërend van de startfase, groeifase en de volwassenheidsfase, zijn tegenwoordig talrijke financieringsvormen en bijbehorende aanbieders beschikbaar. Hoewel traditionele bancaire kredietverlening nog veruit de belangrijkste bron van kredietverlening voor het Nederlandse MKB is, zijn alternatieve financieringsvormen zoals bijvoorbeeld venture capital, informal investors, diverse vormen van crowd funding, leasing & factoring, private equity, en tegenwoordig ook kapitaalmarktproducten steeds meer beschikbaar voor MKB bedrijven.
Financieringsspecialisten Herber Blokland en Rob Steenhorst van CROP corporate finance zien een aantal trends die ten grondslag liggen aan deze ontwikkeling:
Opkomst van ‘direct lenders’
Onder invloed van de langdurige lage rente zijn pensioenbeleggers op zoek naar alternatieve beleggingsvormen. Europese MKB-bedrijven, de ruggengraat van de economie, hebben behoefte aan alternatieve financiering en bieden, gezien hun grote aantallen en verscheidenheid aan activiteiten, een goede mogelijkheid tot risicospreiding voor deze beleggers. Pensioenbeleggers betreden de MKB-markt meestal in samenwerking met specialistische partijen. Enkele voorbeelden hiervan in de Nederlandse markt zijn Caple [2], Riverbank en October, die in aanvulling op de bank vaak een goede rol kunnen spelen in de financiering van bijvoorbeeld bedrijfsoverdracht, spronginvesteringen en/of snelle groei van het werkkapitaal. Vaak laten ‘direct lenders’ adviseurs van het bedrijf een (financiële) analyse uitvoeren binnen het programma en format opgesteld door de financier. Via een online quick scan of initiële creditrating via het portal van de financier kan vaak snel een inschatting worden gemaakt van de haalbaarheid van de financiering, zodat onnodig veel tijd en bijbehorende kosten kunnen worden vermeden.
Nieuwe technologieën
Hoewel de analyse van balans, winst- en verliesrekening en kasstroom van belang blijft, is het vaak tijdrovend voor de kredietverstrekker en brengt het voor de ondernemer veel rompslomp en papierwerk met zich mee. Door betaalrekeninggegevens van een klant in te lezen en deze te combineren met externe databases kan met behulp van slimme algoritmes op een snellere en efficiëntere manier het kredietrisicoprofiel van een onderneming worden vastgesteld. Op dit moment doen diverse financiers hier ervaring mee op met verstrekkingen tot ongeveer €1 miljoen. CROP corporate finance verwacht dat op termijn ook grotere financieringen op deze basis verstrekt zullen worden.
Andere distributievormen
Analoog aan de ontwikkelingen op de markt voor woninghypotheken ontwikkelen banken nieuwe vormen van distributie voor MKB-financieringen. Banken ontwikkelen zich hierbij steeds meer als een ‘platform’, stellen zich meer open voor producten en diensten die door derden worden aangeboden en brengen zo vraag en aanbod op een andere, vaak innovatieve wijze bij elkaar. De rol van het traditionele bankkantoor en de zakelijke accountmanager wordt hierbij steeds kleiner. Concrete voorbeelden zijn New10 (ABN Amro), Funding Options (ING) en Rabo&Crowd (Rabobank). Daarnaast ontwikkelen banken hun intermediairsdesk, waarbij adviseurs voor MKB-ondernemingen rechtstreeks een financieringsaanvraag indienen in een format dat vlotte en efficiënte fiattering door de bank mogelijk maakt. We zien al voorbeelden waarbij financieringen tot een paar miljoen binnen enkele dagen worden behandeld door de bank.
Rob Steenhorst van CROP corporate finance is positief over de nieuwe mogelijkheden die de geschetste ontwikkelingen bieden. “Aan de andere kant kunnen we ons voorstellen dat ondernemers soms het gevoel krijgen ‘door de bomen het bos niet meer te zien’. Voor iedere levensfase en vermogensbehoefte zijn er immers verschillende financieringsvormen met elk hun specifieke voor- en nadelen”. De toename van het aantal spelers op de markt, zoals in de figuur hieronder weergegeven, impliceert ook dat kennis van de werkwijze, informatiebehoefte en bijbehorende voorwaarden en condities van mogelijke financiers is benodigd.
Onze ervaring is dat de slagingskans van een kredietaanvraag wordt vergroot als een MKB-ondernemer een onafhankelijke en professionele adviseur inschakelt voor zijn financieringsvraagstuk. Bovendien verloopt het proces dan een stuk efficiënter en krijgt de ondernemer de beste voorwaarden en condities voor zijn situatie aangeboden.
Herber Blokland & Rob Steenhorst, partners CROP corporate finance
[1] Bron: RaboResearch, juni 2019; https://economie.rabobank.com/publicaties/2019/juni/alternatieve-financieringsvormen-mkb-blijven-groeien/
[2] Bron: Fambizz, mei 2019
https://www.fambizz.nl/caple-helpt-het-grotere-familiebedrijf-aan-passend-krediet/;
https://www.accountant.nl/nieuws/2019/10/investeren-voor-mkb-bedrijven-noodzakelijk/
